Zonder doelen wordt je leven een aaneenschakeling van ongeordende gebeurtenissen waar je geen controle over hebt. Je wordt de speelbal van het lot. Verwezenlijkingen als iemand naar de maan sturen, de iPod uitvinden, geneeskunde en andere zijn allemaal het resultaat van een doel dat gesteld is. Een visie die uitgestippeld werd en omgezet in realiteit.
Download gratis ons e-book over het stellen en bereiken van doelen.
Wat zijn SMART doelen?
SMART doelen zijn een standaard coachtechniek pogen systematiek en opvolgbaarheid in doelen te brengen. In plaats van vage resoluties kan je met SMART doelstellingen verifieerbare trajecten naar je doel opstellen, met duidelijke mijlpalen en een inschatting van de haalbaarheid.
Ieder doel, of het nu een tussenstap is in een groter plan of het hoofddoel op zich, kan je SMART maken en daardoor je doel een stap dichter tot de werkelijkheid brengen.
In het bedrijfsleven zijn SMART doelen een van de meest effectieven en toch minst gebruikte tools om doelen te bereiken. Eens je de grote lijnen van je project hebt uitgezet, is het tijd om specifieke tussendoelen te stellen. Met de SMART checklist kan je je doelen evalueren. Dit creëert ook transparantie doorheen het bedrijf omtrent de wijze waarop doelen opgezet zijn, en de criteria waaraan hun verwezenlijking zal voldoen.
De SMART criteria
Misschien kan je al een voor de hand liggend doel uitkiezen dat in je leven of bedrijfsplan past. Om er een SMART doel van te maken, zorg je dat het voldoet aan de volgende criteria: Specific (specifiek en concreet formuleren), Measurable (hoe zal je weten dat je het resultaat bereikt hebt: wat zal je zien, horen, voelen), Attainable (is de doelstelling bereikbaar), Realistic (is de doelstelling in overeenstemming met de rest van je leven, met het bedrijfsplan), Timebound (wanneer wil je het doel bereikt hebben).
Wat wil je precies bereiken? Hoe specifieker je doel, hoe groter de kans dat je het zal bereiken.
Coachende vragen die je kan stellen bij het bepalen van het specifieke doel zijn: ‘Wie is er nog bij het doel betrokken?’, ‘Wat wil je precies bereiken?’, ‘Waar?’, ‘Wanneer?’, ‘Wat zijn de voorwaarden en beperkingen?’, ‘Waarom wil ik dit doel bereiken?’
Er is een onderscheid tussen resultaten en doelen. Als je bijvoorbeeld zegt: ‘Ik wil miljonair worden’, is dat een resultaat, geen doel. Doelen om dat resultaat te bereiken zouden kunnen zijn: ‘Ik wil een eigen bedrijf starten’, of ‘ik wil promotie maken op het werk’, of ‘Ik wil investeren’.
Dan kan je het doel nog specifieker maken: ‘Ik wil een bedrijf starten met mijn collega dat ongebruikte computers ophaalt en goedkoop aanbiedt aan derde wereldlanden.’
Dus je wil een bedrijf starten… Goed! Hoever wil je gaan? Hoe ziet gemeten success eruit? Wil je een multinational of een lokaal bedrijf? Hoe zou je weten dat je op weg bent je doel te bereiken? Je zal dus je doel opsplitsen in meetbare elementen.
Dat betekent: concreet bewijs. Wat zal je zien, horen, voelen wanneer je bepaalde tussenstappen bereikt? De vraag die je jezelf hierbij stelt is: hoeveel? Wanneer zal ik weten dat het zover is? Bijvoorbeeld een warenhuis met 2,000 oude computers, een bankrekening met een bepaald bedrag op, 500 mensen in derde wereldlanden die een computer gekocht hebben via jouw bedrijf.
Is het doel bereikbaar? Bij deze stap gaan we na of het doel voor jou acceptabel is. Je weegt de inspanning die de verwezenlijking van je doel zal kosten af tegen de andere inspanningen en verplichtingen die je hebt in je leven.
Als je niet genoeg tijd, geld, talent hebt om je doel te bereiken zal je zeker falen en teleurgesteld zijn. Maar je kan moeilijke langetermijn doelen wel mogelijk maken door de tussenstappen verstandig te plannen en jezelf een tijdskader te geven om ze uit te voeren!
Voor je bedrijf bijvoorbeeld zou je het eerste jaar je huidige werk kunnen houden en drie avonden per week op zoek gaan naar oude computers, en partners in derde wereldlanden die ze willen afnemen. Je kan er al 10 proberen verkopen, om te testen hoe de verkoop verloopt. Het tweede en derde jaar zou je de verkoop met de kanalen die je vastgelegd hebt kunnen opdrijven naar 100, en op je werk overstappen naar een halftijdse job. Het vierde jaar kan je je job loslaten en je helemaal op je bedrijf richten, en de verkoop opdrijven naar 500 per jaar.
Is het realistisch voor jou om je doel te bereiken? Kan je een multinational runnen, een miljoenenfortuin beheren, wil je de druk van de roem wel?
Jij beslist of je doel realistisch is voor jou, of je er de persoonlijkheid voor hebt. Als je echt gelooft dat je je doel kan bereiken, is het realistisch.
Als je nog bepaalde vaardigheden ontbeert, kan je het verkrijgen hiervan als tussenstap nemen in de verwezenlijking van je doel, en het doel daardoor weer realistisch maken.
Zomaar een bedrijf starten, internationale transportkanalen opzetten en de boekhouding beheren op vier jaar tijd is misschien niet realistisch. Je kan bijvoorbeeld eerst nog een cursus bedrijfsbeheer en internationale logistiek volgen om de logistiek van een bedrijf te leren beheren. Dat betekent ook dat je vierjarenplan daardoor waarschijnlijk zal uitlopen.
Het is al enkele keren teruggekomen: maak een schema voor de verschillende stadia van je doel. Als je deze niet hebt, heb je niks om naartoe te werken en zou je in lethargie kunnen vervallen, hetgeen op zijn beurt tot frustratie leidt. Hoe specifieker je schema, hoe motiverender en makkelijker om jezelf op het goede spoor te houden.
Bedenk wat je zal doen als het plan uitloopt; hou de tijdslijn realistisch en flexibel.
SMART+ doelen opstellen: bijkomende criteria
Bij YourCoach zijn we meer dan SMART – wij vinden het belangrijk dat het doel POSITIEF GESTELD wordt (dus niet: ‘stoppen met klagen’, maar wel :’meer erkenning geven’) en dat HET OBJECTIEF HET PROBLEEM VERVANGT (zal je door te stoppen met klagen beter werk verrichten?) Als je doel negatief gesteld wordt zal je misschien een oud gedrag veranderen, maar waar gaat het naartoe? Je loopt het risico dat je van de regen in de drop loopt.
Neem nu stoppen met roken. Als je als doel ‘Stoppen met roken’ hebt, wil dat zeggen dat al je focus op het roken ligt. In plaats van op de geneugten van een gezond lichaam, een volle portemonnee, een frisse adem. En wat als je stopt met roken maar je bent wel verslaafd aan nicotinekauwgum? Dan vervangt het doel niet het probleem, namelijk je verslaving aan nicotine.
