NLP Metamodel Weglatingen (Deletions)
Wanneer iemand een zin formuleert, is er allerlei informatie waar de spreker vanuit gaat, maar die deze niet expliciet vermeldt. Bij de overgang van het mentale model van de spreker naar zijn letterlijke woorden laat deze bepaalde dingen weg, vaak in de veronderstelling dat zijn gesprekspartner deze informatie zelf invult.
Dat kan ook niet anders; als je alles van begin tot eind tot in detail zou uitleggen alsof de toehoorder helemaal niks weet, zou het nogal langdradig worden en onmogelijk efficiënt met elkaar te communiceren. Een zeker mate van weglating is dus nuttig. De communicatie kan er echter ook onder lijden, en in dat geval kan op een specifiek deel van het verhaal van de spreker doorgevraagd worden.
Soorten Weglatingen
Bij het Metamodel Weglatingen (Deletions) onderscheiden we:
Bij een weglating wordt informatie weggelaten die relevant is om de oorzaak te kennen. Intuïtief weet de gesprekspartner dat er nog meer informatie aanwezig moet zijn dan de spreker vertelt.
Voorbeelden van eenvoudige weglatingen
- ‘Er is een probleem.’
- ‘Het is gebeurd.’
Uitdaging van een eenvoudige weglating
Om de ontbrekende informatie te pakken te krijgen stellen we vragen zoals Wie?, Wat?, Waarover?, … Dus: Wie heeft er een probleem? Wat is het probleem? Waar is het probleem?
Deze overtreding wordt uitgedaagd door na te vragen wat weggelaten wordt. Dit kan met open vragen die beginnen met een vragend voornaamwoord. Hierbij moet waarom worden vermeden, omdat deze het eindresultaat betwist. Beter is het waardoor te gebruiken, dat de weg er naartoe wil weten en daardoor minder confronterend aankomt.
Voorbeelden:
- ‘Ik ben boos.’ Uitdaging: Op wie? of Waarover?
- ‘Zij heeft mij gekwetst.’ Uitdaging: Wat heeft zij precies gedaan
- ‘Ze zeggen dat ik in zaken moet gaan, maar ik weet niet of ik het vertrouwen heb.’ Uitdaging: Wie precies zegt dat je in zaken moet gaan?
- ‘Ik houd er niet van om naar de FC te gaan tijdens toernooien. We verliezen altijd en ik word er depri van.’ Uitdaging: Bedoel je met wij, dat jij deel uitmaakt van de FC?
Een deel van de vergelijking wordt weggelaten, het is niet duidelijk waarmee vergeleken wordt.
Voorbeelden van comparative deletion
Deze coachopleiding is goedkoper, beter, sneller,…
Uitdaging van een comparative deletion
We gaan dus expliciet vragen naar het ontbrekende deel van de vergelijking: goedkoper, beter, sneller dan wie of wat?
Een specifieke weglating is de ontbrekende referentie die onvolledig of vaag verwijst naar het gebruik van het persoonlijk voornaamwoord, en de context is onbekend of wordt niet gemakkelijk begrepen op basis van de voorgaande zinnen. Bijvoorbeeld met het algemeen gebruik van zij, wij, je, e.d.
Voorbeelden van lack of referential index
De medewerkers zijn niet gemotiveerd om dit te doen. Ze zeggen dat ik mijn werk niet goed doe.
Uitdaging van een lack of referential index
Vraagstelling: Welke medewerkers? Over wie gaat het precies? Wat willen ze niet doen?
Het gebruikte werkwoord is vaag of algemeen.
We kunnen vage zelfstandige naamwoorden en werkwoorden onderscheiden. Onder vage zelfstandige naamwoorden vallen bijvoorbeeld mensen, jeugd, Hagenezen, yuppen, enz. terwijl de spreker een mening heeft over zulke mensen. Bij vage werkwoorden is bijvoorbeeld te denken aan werkwoorden die voor meer uitleg vatbaar zijn of weinig gebruikt worden, zoals in spreektaal of jargon.
Voorbeelden van unspecified verbs
- ‘Engineering is dit probleem aan het analyseren’.
- ‘Ze zijn het aan het doen’.
Uitdaging van een unspecified verb
De standaardwijze om deze overtreding uit te dagen, is om door te vragen naar wat weggelaten wordt. Wat bedoel je precies met analyseren? Wat zijn ze precies aan het doen?
Voorbeelden:
- ‘Honden zijn gevaarlijk.’ Uitdaging: Aan welke honden denk je precies?
- ‘Nederlanders zijn goede zakenmensen.’ Uitdaging: Welke Nederlanders met name?
- ‘Ik heb even zin om tegen je aan te zeuren.’ Uitdaging: Wat bedoel je precies met zeuren?
- ‘Wil je ophouden met beugelen?’ Uitdaging: Welke betekenis geef jij aan beugelen?
