Zelfcoaching Principe 3: Het is meer dan weten. Zelfcoaching is niet gezellig in de zetel een boekje lezen, het is iets doén.
Zelfcoaching Gids – Wat als je het weet en er verandert nog niks?
Terug naar de startpagina van de Zelfcoaching Gids
Heb je al ‘The Power of Now’ van Eckhart Tolle, ‘The 7 Habits’ van Stephen R. Covey, ‘Think and Grow Rich’ van Napoleon Hill en andere gelijkaardige boeken over persoonlijke ontwikkeling gelezen? Zeker doen! Veel mensen zeggen dat deze boeken hun leven veranderd hebben, maar ik durf anders beweren. Niet omdat ze niet goed zijn, maar omdat er veel minder mee gedaan wordt dan mensen zelf denken.
Ik zeg dit omdat ik ze allemaal gelezen heb. Ze hebben mijn gedachten zeker en vast in andere banen geleid! Toen ze uitgelezen waren, is het effect ervan langzaam weggeëbd en ben ik in oude patronen vervallen. Het ergste is wel dat die inzichten blijven hangen, en je er telkens mee geconfronteerd wordt (‘oh nee, daar is mijn pijnlichaam weer’; ‘ik moet dringend nog eens proactief mijn leven uittekenen’; ‘had ik het meer verlangd, dan had ik het gekregen’).
Ik kon wel goed meepraten, maar toepassen is iets anders. Dat kom je trouwens regelmatig tegen, de Evangelisten. Net het boek uitgelezen en nog helemaal vol van wat ze net geleerd hebben. Ze moeten het zelf nog toepassen, maar dat kan toch niet anders, met zo krachtige inzichten?! Dus ondertussen vertellen ze al druk aan anderen hoe zij het zouden moeten doen.
Ik ken het als geen ander: weken later stel je tot je schaamte vast dat je helemaal niks gedaan hebt behalve op mensen hun zenuwen werken en het gedachtengoed van deze auteurs een slechte naam geven.
Ik geloof nog altijd sterk in wat Tolle, Covey en Hill zeggen. Een van de dingen die ze ook zeggen is dat je de oefeningen moet doen of dat er niks zal veranderen. En vooral dat kan ik helemaal bevestigen.
Genoeg gepraat, wat doe je?
Mediteer je dagelijks? Heb je een constant evoluerende mission statement die je opvolgt en afcheckt? Heb je een lijst met verlangens die je dagelijks visualiseert? Als niet, kon je al die boeken evengoed niet gelezen hebben. Persoonlijke ontwikkeling is niet gezellig in de zetel een boekje lezen, het is iets doén.
Verandering is niet zozeer een vooraf vastgesteld doel bereiken, als wel consistent een bepaalde beweging maken. Daar is discipline voor nodig, en een overtuiging dat dit de juiste beweging is. Idealiter vloeit deze beweging voort uit een nieuw inzicht en veranker je dat inzicht door ook effectief de beweging te maken.
Zo moeilijk is dat allemaal niet, waarom doen we het dan niet?
We zijn vergeetachtig
Ons lichaam slaat veel op, maar zal ons daar niet noodzakelijk aan herinneren. Daarom voelen we op voorhand niet de impact aan van veranderingen die we maken. Zoals bij eten. Wanneer je enkele keren nalaat het vettige, niet-voedzame gerecht te nemen en gezond en licht begint te eten, zal je het verschil voelen. Net zoals bij sporten, of het anders omgaan met je emails, of het werken aan een droomproject.
Of je zal drie weken gezond eten, en dan langzaam weer in je oude patroon vervallen. In het begin merk je het verschil nog en neem je je voor je te herpakken, maar voor je het weet begin je vettig eten weer als je normale staat van zijn te ervaren.
Vandaar ook dat het soms zo moeilijk is om in beweging te komen: je voelt nog niet welke verandering het zal maken. Dat is bijvoorbeeld wat de boeken van Covey etc wel doen, en daarom zijn ze zo waardevol: ze brengen je in de staat die ze beschrijven. Ze herinneren ons aan iets dat we zelf vergeten zijn.
We denken dat we het al doen
Ik heb dit nog niet wetenschappelijk bewezen maar ik stel het wel vast bij mezelf. Wanneer ik veel nadenk over iets, dat ik er dus mee rondloop, denk ik eigenlijk achteraf dat ik het aan het doen ben. De gedachte aan het doen creëert een soort herinnering aan het doen. Ik denk dat dit veel van onze stilstand verklaart.
Eén van die dooddoener-zinnen is: “Ik heb er al veel mee gewerkt”. Volg eens een cursus persoonlijke ontwikkeling en je ontmoet tientallen mensen die aan vanalles aan het werken zijn. Hoe concreet is vaak moeilijk vast te stellen, behalve dan dat ze ermee bezig zijn. In hun hoofd dus. Op zich niks mis mee, maar het zet geen zoden aan de dijk.
Wanneer je aan iets denkt, krijg je ook al een stuk van de bevrediging alsof je het zou gedaan hebben. Een hormonenshot, bij wijze van spreken. Deze nestelt zich in je lijf, en als je er maar genoeg aan denk zou je nog denken dat je goed bezig bent ook. Zo kan ik me wel enkele mensen (mezelf incluis) voor de geest halen die het in hun hoofd stúkken beter doen dan in werkelijkheid!
Jamaar, de gedachte is toch het begin van de handeling?
Het is wel zo dat wanneer je een bepaalde overtuiging diep in jezelf verankert, dat daar vanzelf gedragingen uit zullen voortvloeien. Dus als je maar genoeg nadenkt over hoe je het wil, zal je het automatisch beginnen doen toch? Ik vrees ervoor.
Je spontane, ongerichte gedachten kunnen niet op tegen je automatismen. Ons onbewuste stuurt veel van onze gedragingen aan. In die zin zijn ze gesteld vooraleer we het zelf goed en wel doorhebben. Onze (emotionele) reactie op dingen komt onmiddellijk. Zelfs als je weet dat je rustig wil blijven wanneer die collega of je partner weer dat ongelofelijk irritante gedrag stelt, het overkomt je toch.
Je kan het wat verminderen door te herkaderen (daarover later meer), maar het probleem blijft dezelfde reactie opwekken. Wanneer je dus niet alert bent overvalt je reactie je toch. In die zin is ons denken impotent. Je bent niet sneller dan je schaduw. Hoe kan je dan iets veranderen?
Word je schaduw
Je schaduw worden… Dat klinkt zweverig, maar kan heel concreet. Wanneer je stopt de pretentie te hebben dat je met je gedachten je leven aan het aansturen bent, ontdek je dat een hele hoop dingen al voor jou gedaan wordt. Je gedachten zijn als de commentator van een voetbalmatch: en maar babbelen. Maar raak je eigenlijk ooit zelf een bal aan?
Vloei eens mee met wat er gebeurt. Word je bewust van hoeveel er gewoon automatisch gebeurt. Apprecieer dat ook: zoveel tijd om je met andere, leuke dingen bezig te houden.
Wanneer je beseft wat voor een gigantische apparatuur daar bezig is ons leven in (al dan niet goede) banen te leiden, krijg je misschien het ontzag dat nodig is om de werking ervan bij te sturen.
Onze innerlijke stemmetjes klagen voortdurend over allerlei veranderingen die moeten gebeuren, een beetje zoals verongelijkte politieke discussies, maar daar gaat ons onbewuste zich niet door van de wijs laten brengen.
Bovendien is er voor ieder stemmetje dat A wil, wel een stemmetje dat het omgekeerde wil. De ene wil meer sporten, de ander wil ontspannen. De linkse wil zich openstellen voor liefde, de rechtse vindt zelfbescherming essentieel. Gelukkig maar dat er niet geluisterd wordt 🙂
Stel je voor dat je onbewuste iedere eis zou inwilligen: het zou binnen de kortste keren spaak lopen. Dat doet het in sommige gevallen ook, maar er zit tenminste een consistente werking in.
Stem unaniem voor verandering
Het is pas wanneer je met je volledige wezen een bepaalde verandering ‘aanvraagt’, dat er geluisterd wordt. Dat vraagt een hele hoop verantwoordelijkheid: kan je helemaal in de gevraagde verandering gaan staan? Vaak is dat gewoon niet zo, en moeten we dat onder ogen zien. Iets nieuws vraagt altijd dat we iets ouds verliezen. Zolang je niet bereid bent dat te doen, zal er ook niks gebeuren.
Dus weten dat je gedrag niet goed is voor je, is niet genoeg. Je moet ook weten wat er wel goed aan is voor jou, en bereid zijn daar afscheid van te nemen. Je moet de verandering die je wil helemaal bezielen. Dat is ook hoe sommige mindere mechanismen ontstaan: op een bepaald ogenblik ben je een situatie zo beu dat je helemaal iets nieuws vraagt.
Verandering is soms eens als een lichtschakelaar, maar meestal eerder als een vuurtje dat je moet opstoken. De vlam is je overtuiging dat je het zo wil en niet anders. Met die overtuiging stel je consistent bepaalde handelingen tot je onderbewuste het overneemt – tot het vuur groot genoeg is. Dat vraagt dus dat je consequent in de gewenste verandering blijft staan, dat je er niet van afwijkt.
Daar hebben ze het ook over wanneer je 21 dagen aan een stuk iets moet doen: daar zit de consistente boodschap. Ik heb dit nog maar zelden volgehouden, er was altijd wel iets dat me afleidde. Dat wil dus zeggen dat er delen van mij iets anders wilden. Het is pas wanneer ik daarnaar kon kijken en beslissen wat ik ermee zou doen, dat ik werkelijk in mijn verandering kon gaan staan en ze realiseren.
Volgend artikel in de Zelfcoaching Gids: ‘Hoe meet je persoonlijke ontwikkeling?’
