Bij coaching heeft men het vaak over concrete actieplannen. Eens je een bepaald doel specifiek gedefinieerd hebt – misschien via de SMART-criteria – welke is dan de eerste stap die je zal zetten om dat doel te bereiken? En daarna, welke zijn de tussenstappen en wanneer heb je je doel bereikt?
Waarom je concreet stappenplan maar niet wil werken
Als coach heb ik dit proces al meermaals begeleid. Soms werkte het, soms niet. Ik stelde me dan ook de vraag: wat is het verschil? Waarom werkt een concreet actieplan bij bepaalde mensen wel, en bij anderen niet? Mijn antwoord: het ligt allemaal aan de houding.
Zonder moeite krijgen wat je wil
Doelen bereiken doe je niet enkel in stappen, maar vooral ook in bewegingen. Je beweegt stelselmatig in een bepaalde richting, die hopelijk tot je doel zal leiden. Dat is ook waarom de weg belangrijker is dan de bestemming.
Zo zal je om te vermageren op je voeding letten en meer sporten. Bij het zoeken naar een relatie kan je meer buitenkomen, actief moeite doen om mensen te leren kennen, een commitment leren aangaan…
Dit zijn geen specifieke stappen, maar wel houdingen ten opzichte van je doel. Deze houding hangt af van waarden: wat is er belangrijk voor jou, en welke positie wil je aannemen ten aanzien van bepaalde aspecten van je leven?
Vind je vermageren (om er goed uit te zien) wel belangrijk, maar vind je het belangrijker om te genieten van je leven door te eten wat je wil? Dan heb je een mogelijk conflict van waarden. Het is je houding ten opzichte van die twee aspecten van je doel die zorgt voor een onmogelijkheid om in beweging te komen. Je wil wel vermageren, maar je wil ook genieten.
Je saboteert jezelf
Om een doel te bereiken, moet je je dus bewust zijn van de waarden die je hebt rond dat doel. Als je al iets geprobeerd hebt maar het is niet gelukt, is er ergens een waarde die je saboteert. Bijvoorbeeld dat je een relatie wil zonder je vrijheid op te geven, meer geld zonder van job te veranderen of meer te werken…
Na de bewustwording komt de stroomlijning. Ben je bereid je waarden aan te passen om je doel te bereiken? Zo ja, dan kom je in een moeiteloze stroom terecht waarin al je waarden in functie staan van het doel.
Een mogelijk zijspoor hier is: wat houdt je tegen om van waarden te veranderen? Soms zijn hier diepere interventies voor nodig, bijvoorbeeld het opruimen van een trauma of op angst gebaseerde overtuiging.
Je kan niet alles bewust sturen
De coaching op basis van beweging staat vaak nogal in tegenstelling tot de van buitenaf opgelegde stappenplannen die indruisen tegen je waarden. Bewust gedrag kan je even volhouden, maar onvermijdelijk haalt de onbewuste waarde het van de opgelegde handeling.
Bewegingen werken onbewust, en razendsnel. Ze zijn sneller dan je schaduw. Wil je stoppen met roken maar vind je het eigenlijk wel gezellig en lekker na het eten, dan zal je jezelf waarschijnlijk regelmatig met een sigaret aantreffen, nog voor je de tijd gehad hebt om het proces tegen te houden.
Als coach is het dus van essentieel belang om meer in bewegingen te werken dan in stappen: welke houding moet de klant aannemen ten opzichte van het leven, om het leven te leiden dat hij/zij wenst?
