BLOG

We kunnen beginnen denken dat ons leven onvolledig is, dat er iets scheelt aan ons omdat we niet krijgen wat we willen, dat we nooit gelukkig zullen zijn. Er is immers zoveel te willen, en zo weinig tijd en middelen om alles te krijgen!

Ik wil vanalles. Ik wil boeiend werk, veel liefde, en tijd om interesses na te jagen. Soms voel ik me overweldigd door alles wat ik wil, en de angst dat ik nooit alles zal kunnen doen wat ik wil doen. Als ik er te ver in doorga, word ik ronduit gestresseerd, ongedurig en zelfs ongelukkig. Ik heb tijden gehad dat ik als een gek door het leven raasde, van het ene ding naar het andere. Ik nam met moeite de tijd om te eten; wanneer ik thuiskwam van het werk spoedde ik me naar de sportclub, naar vrienden, of naar een of ander project waar ik mee bezig was.
Het leven werd een waas en ik was eigenlijk nooit tevreden. Ik zocht manieren om méér in mijn dag te krijgen, op zoek naar voldoening. Je weet al waar dit verhaal naartoe gaat natuurlijk… Die voldoening vond ik niet in toegenomen activiteit. Ik herinner me nog toen ik mijn gevoel van ontevredenheid aan mijn vriendin uitte. Ze uitte vertwijfeld: ‘Maar ik ken niemand die met zoveel bezig is als jij?’ Door zoveel te willen maakte ik mezelf ongelukkig en verzuurde ik ook onze relatie.

Uiteindelijk besefte ik dat er een andere manier moest zijn. Als ik kijk naar het achterliggende doel van al mijn activiteiten, is het terug te brengen op een aantal fundamentele wensen. Ik wil gezond zijn. Ik wil liefhebben en liefgehad worden. Ik wil me bezig houden met interessante, spannende dingen en het gevoel hebben dat ik ergens goed in aan het worden ben (het zijn is minder leuk dan het worden vind ik). Zo mogelijk wil ik daar graag wat erkenning voor krijgen. Dat is het ongeveer!

Wat ik had is dat ik in de vervulling van de ene wens, de andere begon te veronachtzamen. Ik wilde op alle gebieden perfectie en volledigheid. Het leek alsof ik nooit alle gebieden zou kunnen bevredigen. Vreselijk!

Op naar het klooster!

Eerst dacht ik dat ik gewoon mijn wensen moest loslaten. Dat ik gered zou zijn wanneer ik mijn verlangens opgaf, een beetje zoals een pater zich afsluit van het wereldse. Geen carrière, geen liefde, geen tijdrovende en dure hobby’s. Wanneer mijn verlangens weg zouden zijn, zou ik vrij zijn.

Ik hoef je natuurlijk niet te zeggen dat ik die staat nooit bereikt heb. Vanaf dat ik voelde dat mijn verlangens achter een muur gezet werden, verloor het leven zijn aantrekking voor mij. Alle dingen waar ik naar verlang zijn net de dingen die het leven zo mooi maken. Ik besefte dat ik twee dingen aan het doen was: ofwel liet ik me overheersen door mijn verlangens en werd ik er de overwerkte slaaf van, ofwel nam ik er afstand van en verloor ik mijn zin in het leven.

Anthony Robbins spreekt in zo’n situatie van een Crazy Eight, waarin je in een cyclische beweging eindeloos van het ene extreem in het andere belandt, het ene als gefrustreerde reactie op het andere en omgekeerd. Het lijkt alsof je gevangen zit in een eeuwige slingerbeweging tussen je overgeven aan je verlangens en er weer afstand van te nemen. Of is er een derde weg?

De derde weg

Zoals te verwachten valt van de meeste syntheses tussen twee schijnbare tegengestelden, heeft de derde weg een beetje van de twee in zich. Het streven naar de vervulling van je wensen, en tegelijk ook afstand nemen van het streven. In kort: stoppen met zoeken, en vinden.

Even concreet. Hoe kan je liefde vinden zonder eerst een partner te zoeken? Dit is een van de meest fundamentele en meest voorkomende problemen bij singles. Ikzelf heb er uitgebreide ervaring mee. Langs de ene kant wil je met de juiste persoon samenzijn, maar ondertussen vreet de eenzaamheid zich een weg door je rust en wil je gewoon iemand hebben bij wie je je gekoesterd kan voelen – al is het maar voor even. Door deze twee bewegingen komt er weer een Crazy Eight op gang: van bitsige onafhankelijkheid naar hals-over-kop afhankelijkheid bijvoorbeeld. Wat is de derde weg, de synthese? Hoe kan je je honger stillen zonder eerst te eten?

Loslaten. Je verlangens zijn niet wie jij bent. Soms kan het voelen alsof je zal sterven als je verlangens niet uitkomen, maar eigenlijk kan je gerust overleven zonder. Dat is het begin van loslaten: je aanvaardt dat je verlangens er zijn, je duwt ze niet weg. Je wordt je ervan bewust, en door dat bewustworden besef je weer dat er meer is dan dat verlangen (want soms wordt je gewoon overspoeld). Wanneer je die rust terugvindt, kan je je weer concentreren op het creëren van de voorwaarden waaronder het vervullen van je verlangens je werkelijk genot zal verschaffen.

Het verschil tussen verlangen en genieten

Er is een verschil tussen verlangen en de werkelijke bevrediging die je krijgt uit een situatie. Verlangens zijn een soort mentale constructie, een projectie van wat we denken te zullen krijgen uit een bepaalde situatie. Nodeloos te zeggen dat ze bijna nooit overeen komen met de werkelijkheid. Dat is geen probleem! Dat maakt verlangens niet slecht of zo, maar wel ongeschikt als enige criterium om beslissingen te nemen. Het beste criterium is het werkelijke genot dat je van een situatie krijgt, de realiteit.

Zoals een avond waar je aanvankelijk geen zin had om te feesten die uitdraait op het wildste feest ooit! Of omgekeerd nieuwjaar, het typische voorbeeld van een avond die al op voorhand overladen is met verwachtingen, en die dat zelden kan inlossen.

Verlangens zijn er, en ze zijn belangrijk. Ze zijn een indicatie van wat jou inspireert en motiveert. Ze drijven je voort, geven je richting. Dan komt de werkelijke bevrediging. Je kan ongelofelijk verlangen naar een promotie maar teleurgesteld merken dat er niet veel aan is, dat je meer moet werken, meer stress hebt en dat dat niet in verhouding staat met je loon. Of je kan eindelijk een partner vinden en merken dat het toch niet dat is, en dat je je weer moet aanpassen aan een situatie die suboptimaal aan je verlangens voldoet.

De balans tussen verlangens en genot

Het vervullen van verlangens als hoofddoel in je leven heeft als gevolg dat je nooit bevredigd kan zijn. Vooruitgang gebeurt wanneer je je verlangens weer zet waar ze horen: voor de kar. Wanneer je overgenomen wordt door je verlangens zitten zij in de kar, en ben jij altijd aan het trekken, voortdurend voortgedreven. Want verlangens hebben geen eindbestemming, geen rustmomenten. Je moet eerst de bestuurder worden van je eigen leven, beslissen wanneer je een verlangen zal volgen.

Dat houdt ook in dat je een gevoel van bevrediging in het nu nodig hebt, aangezien je verlangens je dit ook in de toekomst nooit langer dan enkele seconden of minuten zullen geven. Met andere woorden: laat los alle verlangens die je uit je evenwicht brengen. Noteer ze wel dat je weet in welke richting je kan evolueren!

Zoals in een wedstrijd; concentreer je niet op de uitslag want daar heb je geen controle over. Je wil misschien winnen maar dat doe je punt per punt, stap voor stap. Het overschouwen van de wedstrijd en je laten meeslepen door het verlangen te winnen helpen niet. Wat helpt is het concentreren op de volgende stap, met in het achterhoofd het verlangen om dat punt te winnen, en het punt erna. Het leven is misschien geen wedstrijd, maar het is wel een pad met uitdagingen die je kunnen belemmeren. Als je de angst om je verlangens niet vervuld te zien kan loslaten, verdwijnen de meeste obstakels vanzelf.