VERSLAG YOURCOACH CAFÉ

Op donderdagavond 19 mei 2016 bracht Sandra De Clercq van de Enneagramschool ons een interactieve workshop rond ‘Efficiënt coachen naar diepe transformatie via het Enneagram’. Meer dan 30 enthousiastelingen waren erbij en konden zich laven aan Sandra’s kennis en kracht.

Over het enneagram

Sandra was zo goed de slides van de avond met ons te delen. Je vindt ze hier:

Wat is het enneagram?

Sandra vroeg: “Welke woorden komen bij jou op als je ‘enneagram’ hoort?”

Dit kwam uit de groep:

• Getal 3 (opgebouwd uit 3 x 3)
• Drijfveren (is heel belangrijk) – waarom doen mensen iets – waarom doet iemand een bepaalde handeling?
• Het is heel oud: eeuwenoud – filosofisch. De Psychologische uitwerking dateert van de jaren ’60.
• Geen symmetrie – tussen type 5 en 4 is er een leegte, staat geen verbindingspunt. 9 is het begin en einde van alles – alfa en omega. 4 en 5 daarentegen zijn eerder het zwarte gat, een soort van ‘breekpunt’ in een proces
• Koppeling met sterrenbeeld (zou je aan kunnen denken maar het Enneagram is er niet echt mee gelinkt)
• Numerologie (ook hier is geen echte link)
• Mix tussen Oosters en Westers denken (klopt; beide invloeden zitten erin)
• Lijkt een ronde tafel waarbij alle types even belangrijk zijn – hierbij bedenking: wie heeft de wijsheid in pacht – de waarheid ligt altijd in het midden van de cirkel. We kijken allen naar de waarheid door onze eigen bril. Hoe meer we ons vereenzelvigen of identificeren met ons basistype in het Enneagram, hoe enger onze visie wordt en hoe meer we de indruk krijgen dat de ander iets doet om ons te pesten.
• Mildheid – mild zijn en alle 9 de stukken van jezelf koesteren
• Het Enneagram is een persoonlijkheidsmodel dat zich bezighoudt met bewust of onbewust gedrag. De types geven de motivatie aan van waaruit we in veel omstandigheden reageren

Het Enneagram gaat over het verlies van en de terugkeer naar onze essentiële kwaliteit. De pijn en angst die we ervaren wanneer we het contact verliezen met onze essentie, vangen we op in één of ander reactiepatroon waarin bepaalde angsten en verlangens zitten. Ons basistype wordt ons favoriete, automatisch verdedigingsmechanisme.

Het diagram bestaat uit negen basismodellen, 9 passies en manieren om om te gaan met het verlies van onze essentie. Deze zijn opgedeeld in 3 triades, naargelang onze reactiepatronen eerder instinctief, emotioneel of rationeel zijn.

Vanaf je geboorte heb je alle negen delen in jezelf. Op een gegeven moment wordt je basisangst getriggerd – je gaat in verdediging en gaat jezelf identificeren met een zelfbeeld waardoor je gelijkertijd een schaduw creëert: een stuk van ons mag je niet meer tonen. Vanuit je basisbehoefte trek je terug in één van de basisreacties.

Iedereen herkent in elk van de negen modellen wel iets van zichzelf. Er is altijd wel één die dominant is, of die in bepaalde contexten de overhand neemt. Het dominante type verklaart waarom wij ons op een bepaalde manier gedragen of een bepaalde kijk op de wereld hebben.
Je bent natuurlijk meer dan één bepaald type.

Het is de bedoeling dat we terug evolueren naar het midden. Dat we ons bewust worden van de negen stukken in onszelf – wat kan je van elk stuk leren, welk deel kan je gebruiken, wat heb je telkens nodig. De bedoeling is dus om je favoriete verdedigingsmechanisme meer en meer los te laten en terug een compleet mens te worden zodat je alle negen types kan inzetten op een bewuste manier.

De 9 types van het enneagram

Elk van de negen persoonlijkheidstypen van het Enneagram is gevormd vanuit de basisangsten en basisdrijfveren. De karaktertrekken en innerlijke houdingen die hieruit voortkomen, bepalen in dit model de levensbeschouwing van elk van de negen typen.

Kenmerkend aan het Enneagram is dat de Types aangeduid en van elkaar onderscheiden worden met nummers. In enneagrammiddens kan je dus ‘een gemiddelde 3’ zijn, of een ‘geëvolueerde 7’.

De naam die aan elk nummer gegeven wordt varieert per taal en zelfs binnen de talen, dus het is gemakkelijker het nummer te onthouden. Een nummer is ook neutraler dan een beschrijving.

• Type 1 is de Deugdzame hervormer
  Realistisch, consciëntieus, grondig en principieel, is vooral op zoek naar het goede voorbeeld geven.
• Type 2 is de Verzorgende adviseur
  Warm, betrokken, hulpvaardig en verzorgend is vooral op zoek naar menselijke connectie.
• Type 3 is de Succesvolle presteerder
  Energiek, optimistisch, zelfverzekerd en doelgericht is vooral op zoek naar zich waardevol voelen door prestaties te leveren.
• Type 4 is de Romantische individualist
  Gevoelig, warm en scherpzinnig is vooral op zoek naar zingeving, de unieke individualiteit.
• Type 5 is de Onderzoekende denker
  Leergierig, analytisch en inzichtelijk is vooral op zoek naar de wereld begrijpen.
• Type 6 is de Loyale bewaker
  Verantwoordelijk, betwijfelend, betrouwbaar en loyaal is vooral op zoek naar veiligheid door zich loyaal op te stellen tov zijn netwerk.
• Type 7 is de Entertainende optimist
  Energiek, levendig en optimistisch is vooral op zoek naar vreugde, ten volle genieten.
• Type 8 is de Beschermende uitdager
  Direct, onafhankelijk, zelfverzekerd en beschermend is vooral op zoek naar impact.
• Type 9 is de Vreedzame bemiddelaar
  Ontvankelijk, goedaardig en rustig is vooral op zoek naar innerlijke rust.

Ontstaan van het enneagram

Het enneagram is eeuwenoud. Zelfs op de muren in de Egyptische tempels vind je verwijzingen naar de filosofie die onderliggend is aan het model. Het symbool was 1 van de 10 wiskundige figuren van Pythagoras.

George Gurdjieff, Armeens filosoof en mysticus speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de filosofie. In diens versie was er nog geen sprake van het beschrijven van het menselijk gedrag maar hij zag het wel als een model dat helpt om een volledig mens te worden en te ontwaken vanuit je automatische piloot.

De echte psychologische uitwerking van de negen types werd pas in de jaren ’50 toegevoegd door Oscar Ichazo. Sindsdien zijn er vele scholen die het model verder uitgewerkt hebben: o.a. Enneagram Institute van Don Riso en Russ Hudson.

Wat is de toegevoegde waarde van het enneagram bij coaching?

Het enneagram geeft snel een goed zicht op de ijsberg onder jouw wateroppervlakte. Het laat je zien dat je meer bent dan wat je van jezelf denkt. Je ziet de basisdrijfveren en (positieve) intenties. Als je jezelf zo in kaart brengt, blijkt dat je een stuk voorspelbaarder bent dan je misschien dacht… en kan je tegelijk ook milder naar jezelf kijken.

Het model bestaat uit een mix van buik, hart en hoofd. Met de drie samen hebben we presence. Dan kunnen we onszelf betrappen, weten wat ons getriggerd heeft en er volgende keer op letten.

Door te werken met het enneagram kun je zien welke stukken er in je schaduw zitten – de stukken die je niet graag ziet van jezelf. De bedoeling is om mildheid te creëren tov elk van de negen types en deze allemaal opnieuw te benutten in plaats van steeds opnieuw op automatische piloot te gaan.

Coachen met het enneagram

Sandra vroeg: “Wat is volgens jou de belangrijkste kernkwaliteit van een efficiënte coach om diepe transformatie te creëren?”

• Meededogen
• Intuïtie
• Luistervaardigheid
• Doelgerichtheid
• Authenticiteit
• Rapport
• Verbinding
• Empathie

Techniek is één ding – presence is het belangrijkste.

Wat is nu die presence van een coach?

• Besef van de goede intentie achter elk gedrag – deze mildheid draag je over naar de klant.
• Je kan de echte positieve kwaliteiten van het type van de klant spiegelen zodat ze zich als de beste versie herinneren.
• Door evenwicht van de drie centra heb je helder denken. Je straalt je authenticiteit uit, je doet het juiste op het juiste moment.

Wat is jouw kernkwaliteit als coach?

Een opdrachtje voor jou:

Afgaand op de 9 types, welke zijn jouw sterktes en ontwikkelingskansen als coach?

Door welke enneagramkwaliteiten worden mensen van nature aangetrokken?

Welke valkuilen horen ’typisch’ bij jou?