Wat is de impact van stress op je lichaam? Wat zijn de gevolgen van chronische stres voor je zenuwstelsel en je hormonen? Wat kan jou, naast rust en professionele begeleiding van een coach of therapeut, nog helpen om te herstellen van een burn-out?
Drie eenvoudige voedingstips om je lichaam te ondersteunen bij chronische stress
Wie kampt met chronische stress en/of een burn-out heeft naast mentale en emotionele klachten ook vele fysieke klachten. Vermoeidheid, spierpijn, slechte vertering of darmklachten, het uitblijven van de maandstonden, acne, onrustig of niet slapen…
Hoe komt dat toch? In dit artikel lichten we toe wat de impact is van stress op je lichaam en hoe je met voeding je herstel kan helpen en versnellen.
Wie als coach, (psycho)therapeut of psycholoog vaak werkt met mensen die kampen met chronische stress en/of burn-out herkent de kwalen die we eerder beschreven waarschijnlijk wel.
Kan jij als professionele begeleider aan je klanten helder uitleggen wat de impact is van chronische stress op je lichaam en hoe je, naast de nodige rust, ook met voeding je lichaam kan ondersteunen?
Naast coaching of gesprekstherapie kan jij zeker enkele (soms verrassend eenvoudige) voedingstips meegeven aan je klanten. Zo ontvangen je klanten ook de nutritionele tools om hun lichaam te ondersteunen bij het herstelproces.
Wat gebeurt er met je lichaam in een stress-situatie?
Wanneer ons lichaam zich in een bedreigende situatie bevindt, ervaren we in mindere of meerdere mate stress. In zo een situatie zet ons brein twee systemen in werking.
Het sympathisch zenuwstelsel zorgt voor de ‘vecht- of vluchtreactie’, dat ons lichaam aanspoort tot actie. Onze spieren spannen zich op en onze bloeddruk en hartslag gaan omhoog. De pupillen verwijden zich. Het bloed wordt onttrokken aan onze organen en wordt naar de spieren gestuurd. Dit zorgt er ook voor dat onze spijsvertering in stressvolle situaties op een laag pitje komt te staan.
Na enkele minuten treedt een tweede systeem in werking. De hypofyse, een kliertje onder in ons brein, geeft onze bijnieren de opdracht om het hormoon ‘cortisol’ te produceren. Dit hormoon is in stress-situaties nuttig omdat het de bloedsuikerspiegel doet stijgen en de stofwisseling versnelt. Daardoor komt er meer energie vrij om met de stressvolle situatie om te gaan.
Wat is het gevolg van chronische stress voor je lichaam?
De stress-systemen in ons lichaam zijn bijzonder nuttig, ze zorgen ervoor dat we in noodsituaties onszelf veilig kunnen stellen. Ons brein onderscheidt een fysieke levensbedreigende situatie niet van emotionele of mentale (en dus vaak geen levensbedreigende) stress-situaties.
Dit zorgt ervoor dat ons lichaam ook in dergelijke situaties de stress-systemen activeert in je lichaam. Denk aan een groeiende to do lijst, om het hoofd te bieden aan de constante flow van e-mails, in de file op weg naar het werk, om te manouvreren doorheen een overvolle (sociale) agenda…
Het gevolg hiervan is dat de stress systemen zo vaak geactiveerd worden, dat ons lichaam een constante stress ervaart met alle stress gerelateerde ziektes (zoals burn-out) tot gevolg.
De impact van chronische stress op je hormonen
Zoals gezegd regelt het stresshormoon cortisol dat er meer energie vrijkomt. Die energie moet uiteraard ergens vandaan komen. Is het cortisolniveau chronisch verhoogd, dan raken je stresshormonen uitgeput en bespaart ons lichaam op het immuunsysteem. Je immuniteit verzwakt, waardoor je vatbaarder wordt voor ziekte en je in de ochtend weinig energie hebt om aan de dag te starten.
Na het uitputten van je stresshormonen, volgen je verjongingshormonen of groeihormonen en vervolgens onze geslachtshormonen.
De uitwisseling in ons lichaam van al deze hormonen is een zeer fragiel evenwicht waar chronische stress een impact op heeft. Wanneer één hormoon uit balans gaat, heeft dit een gevolg voor alle andere hormonen en de belangrijke systemen in ons lichaam. Het gevolg van deze disbalans is een lichaam dat voelt als ‘opgebrand’.
De impact van chronische stress op je zenuwstelsel
Naast het hormoonstelsel tast stress ook het zenuwstelsel aan. Beide zijn namelijk onderling met elkaar verbonden.
Een zenuwstelsel in constante overdrive maakt het leven bijna letterlijk ‘onverteerbaar’. Onze voorverteringsorganen (maag, lever, gal, pancreas) en ons darmstelsel maken, onder invloed van het rustgevend zenuwstelsel of ‘parasympaticus’, de nodige verteringssappen aan om al het voedsel dat binnenkomt optimaal te kunnen verwerken. We kunnen voedingsstoffen maar opnemen wanneer ze goed ‘voorverteerd zijn.’
In situaties van voortdurende spanning en stress is dat niet het geval. Het gevolg? Voedingsstoffen worden niet goed verteerd en opgenomen waardoor ons lichaam ondervoed geraakt.
Drie eenvoudige voedingstips om je lichaam te ondersteunen bij chronische stress
Naast rust en ontspanning is voeding dus ook een zeer belangrijk onderdeel bij het herstel van chronische stress. Zo help je het lichaam om opnieuw de noodzakelijke voedingsstoffen op te nemen waar het voordien een tekort aan had.
Bovendien kunnen voeding en omgevingstoxines je lichaam ook extra stress bezorgen, zoals snelle suikers, bewerkte voedingsmiddelen, transvetten, plastics, zware metalen… Bij stressvolle situaties is het dus ook belangrijk om de juiste voeding te kiezen en te ontgiften, om extra stress op je lichaam te vermijden.
Hoe ga je hier nu eenvoudig mee aan de slag?
Orthomoleculair Nutritionist en Practitioner, Els Cornelis geeft jou alvast drie waardevolle voedingstips mee om je lichaam te ondersteunen bij chronische stress.
Met deze drie eenvoudige voedingstips help je jouw lichaam al een heel eind op weg:
- Vervang transvetten (gefrituurd eten, koekjes en gebak en margarines) door gezonde vetten, zoals olijfolie, avocado, noten en zaden en omega- 3 vetten.
- Vul je bord met veel groene biologische seizoensgroenten en eet regelmatig citrusvruchten. Zo voed je jouw lichaam met vitamine C en mineralen dat goed is voor het voeden van de bijnieren.
- Essentiële eiwitten zijn de bouwstoffen van onze hormonen, je vindt deze eiwitten in ondermeer linzen, bonen, biologische eitjes en wit vlees.
