Doelen stellen is gevaarlijk! In welke van deze vier valkuilen trap jij steeds weer? Lees hier hoe en waarom zoveel mensen er niet in slagen hun doelen te bereiken.
De vuile waarheid over doelen stellen: DOPA
Doelen stellen is al jaren een vast onderdeel van mijn leven. Wat echter nog niet zo lang een vast onderdeel van mijn leven is, is het ook werkelijk bereiken van die doelen.
Ik kan de keren al niet meer tellen dat ik vol goede moed mijn doelen opschreef, om dan zes maand later dat papiertje onderaan een hoop rommel terug te vinden . En – verrassing! – er was ondertussen nog niks veranderd.
Ongelofelijk frustrerend was dat! Op den duur verloor ik de hoop dat ik ooit nog in staat zou zijn die dingen te verwezenlijken die ik wilde doen met mijn leven. En als je daar zit, hoe kan je dan nog de energie en het enthousiasme opbrengen om iets aan te pakken?
Doelen stellen is niet vrijblijvend
Doelen stellen is als gokken: een gevaarlijk spel. De opbrengst kan ook hoog zijn! Bereik je je doel wel, dan stijgt je zelfvertrouwen en begin je de nieuwe situatie als normaal te aanzien. Daarom zeggen ze dus dat je eerste miljoen het moeilijkste is: eens je weet dat je het kan, wordt het meer een kwestie van HOE dan van AL DAN NIET.
Every ceiling, when reached, becomes a floor,
upon which one walks as a matter of course and prescriptive right.
– Aldous Huxley
Telkens je een doel stelt dat je niet bereikt, breekt een stukje van jezelf af. Je steekt energie in iets dat zich niet manifesteert, en meestal wordt die verspilde energie omgezet in een etterende zweer op je gemoedsrust. Je kan het dan uiteindelijk wel ‘loslaten’, maar bevredigend is anders.
Misschien stel je dan beter helemaal geen doelen? Dat kan ook, maar dan vind ik dat je stuurloos wordt. De gelatenheid is niet ver te zoeken. En de meeste mensen die ik ontmoet die geen doelen stellen, doen het volgens mij eerder omdat ze bang zijn om te falen en opzien tegen de stress van verwachtingen, dan dat ze echt gelukkiger zijn zonder droomprojecten om voor te gaan.
To reach a port, we must sail
Sail, not tie at anchor
Sail, not drift.
– Franklin Roosevelt
Verslaafd aan onze valkuilen
Ik was vroeger echt een expert in het NIET bereiken van mijn doelen. Ik heb allerlei boeken gelezen, methodes uitgeprobeerd en nog bot gevangen. Ongelofelijk goed was ik daarin! Hoe kwam het toch dat ik het niet haalde? Omdat ik telkens in dezelfde val liep.
Er zijn vier grote valkuilen bij het bereiken van doelen, die je kan samenvatten als DOPA. Niet verwonderlijk dat het doet denken aan drugs: vaak zijn we verslaafd aan een of meerdere van deze valkuilen.
Zoals plannetjes maken en erover praten met de hele wereld, maar nooit in actie komen. Of dingen verlangen die we eigenlijk niet écht willen. Of blindelings in actie komen zonder eerst na te denken over wat we willen bereiken, en daarom vanalles bereiken dat niks betekent.
Doelen bereiken is meer dan iets opschrijven dat je wil. Je moet ook kijken naar waarom je dat wil. Vaak stranden veel van onze verlangens daar al: we willen eigenlijk iets anders bereiken via dat doel.
Het eerste doel dat je bedenkt is vaak meer een middel, en ontoereikend. Vermageren maakt je niet noodzakelijk aantrekkelijker, rijkdom maakt je niet altijd gelukkiger en het nieuwe leven dat je elders opstart blijkt binnen de drie maand een kopie van het oude.
Dan zijn er de Obstakels: als je ze niet ziet of weigert in acht te nemen, kan je er keihard het hoofd aan stoten. Langs de andere kant mag je je er ook niet op blindstaren, want dan werken ze verlammend.
Tenslotte moet je een Plan maken. Dat deed ik vaak in het begin, nog zonder echt te weten wat ik wilde. Terwijl een plan dient om naar een welbepaald doel te gaan, rekening houdende met het hobbelige terrein dat je op voorhand voldoende in kaart gebracht hebt om stomme fouten te vermijden.
Het is als Paris-Dakar: hoe preciezer je plan, hoe sneller je op je bestemming zal toekomen en hoe minder onaangename verrassingen je zal tegenkomen.
En als je al die dingen al hebt gedaan, moet je nog in Actie komen. Je kan de rest evengoed laten als je niet in actie komt. Spijtig dat je in zeven sloten tegelijk loopt als je zonder plan in actie komt, anders zou ik je zelfs aanraden al de rest gewoon te laten.
Van DOPA-min naar DOPA+
Ik ben nooit een drugsverslaafde geweest, behalve dan van DOPA. Ik heb iedere hobbel in het pad uitgebreid leren kennen. Het verraderlijke aan deze valkuilen is dat ze je vaak een vorm van beloning geven, waardoor je er naar blijft terugkeren.
Het denken over je doelen maakt echt letterlijk dopamine vrij, het beloningshormoon dat je ook na een orgasme krijgt en waar je dus tam van wordt. Je mag jezelf wel eens belonen, maar opgelet met die doseringen! Voor je het weet ben je verslaafd aan de illusie van vooruitgang.
Ik ken mezelf ondertussen al een stuk beter, en weet waar ik vroeger in de fout ging. Ik blijf gevoelig voor DOPA, maar heb steeds sneller door wanneer ik excuses maak, of wanneer ik echt voor iets ga. Hoe kan ik dat testen? Omdat ik steeds meer doelen aan het afkruisen ben! Dat is dan ook de ultieme test van iedere methode om doelen te bereiken: RESULTAAT.
Ik weet nu met steeds meer zekerheid dat ik mijn doelen zal bereiken. Ik weet dat het misschien langer zal duren dan ik wil, maar ik zal het halen. Een deel ervan is ook dat ik steeds beter weet wat ik wil, en dat ik dus niet zo snel uit het veld geslagen wordt door tegenslag.