BLOG

Ik las deze ochtend een artikel in De Morgen over het toenemend aantal BV’s dat de coachtoer aan het opgaan is. Ik had de trend al opgemerkt, en ze lijkt bij deze nogmaals bevestigd.

Op zich is het fenomeen niet zo verrassend. Coaching is populair, en dus voelen velen zich geroepen. BV’s hebben al een zeker aanzien waardoor mensen geneigd zijn naar hen op te kijken. Daarbij komt dat totnogtoe niemand aanspraak kan maken op de officiële titel van coach, waardoor wildgroei onvermijdelijk is. De vraag is, in welke mate zijn de BV’s waarvan sprake is echt coaches te noemen?

Wat een coach van een adviseur onderscheidt

Zoals Peter De Prins van Vlerick opmerkt in het artikel, is coaching een containerbegrip geworden. Er bestaat onduidelijkheid over wat het precies is. Er is echter een groot verschil tussen iemand die anderen zegt wat ze moeten doen, en een coach.

Er is misschien geen standaarddefinitie (zoals voor zoveel dingen: wat is een consultant, een raadsheer, een manager?). Toch is het in coachmiddens – ondersteund door internationale organisaties als het ICF – overduidelijk wat een coach verondersteld wordt te doen. De International Coaching Federation schreef 8 basiscompetenties uit die een coach dient te beheersen. In het kort komt het hierop neer:

Een coach begeleidt mensen naar hun eigen antwoorden.
Dit door actief luisteren en een onthullende vraagstelling.

Ik bekijk het als een geblinddoekte gids. Hij kent het specifieke terrein van zijn klant niet, maar hij weet wel hoe je een terrein verkent. Door zijn vraagstellling en suggesties leert zijn klant zelf de weg vinden.

Anderen bekijken het als een vorm van baren: de persoon moet zelf persen, maar als een vroedvrouw begeleidt de coach iemand naar de geboort van een inzicht. Daarmee kan de persoon dan zelf aan de slag.

Dat is de basis. Veel coaches voegen daar nog andere specialisaties aan toe. Zo zijn er opstellers, lichaamswerkers, reiki masters, mindfulnessers, paardencoaches, NLP-coaches…

De essentie blijft altijd hetzelfde: iemand diens eigen antwoord laten vinden. Dat is wat een coach van een adviseur onderscheidt, en waarschijnlijk ook van de meeste BV’s.

De meerwaarde van BV’s

Mensen worden – en blijven vooral – bekend omdat ze iets kunnen. Al is het de show stelen, daar zijn ze dan wel goed in. Ook acteurs, zangers, publieke sprekers, politici… hebben op een of ander vlak hun strepen verdiend. En op dat vlak zijn ze natuurlijk bekwamer dan wie ook om iemand te begeleiden.

Naast hun specifieke vak gaat dat ook over omgaan met plots veel aandacht of het wegvallen ervan, interviews geven… Dat is dan geen coaching, maar een mentor. Ze geven hun eigen ervaring door.

Een coach moet daarentegen zelf geen BV te zijn om een bekendheid of iemand anders te kunnen begeleiden. Hij werkt met de realiteit van zijn klant en weet daar de essentie uit te halen. Die wordt dan als een spiegel aan de klant voorgehouden, zodat deze op een gepaste manier kan omgaan met diens uitdagingen.

Wat is er nu zo moeilijk aan coachen?!

Als je het op TV bekijkt, zou je denken dat coachen een fluitje van een cent is. Je bekijkt iemand eens kritisch (misschien zelfs wat meewarig) en geeft dan een feedback die duidelijk weergeeft dat jij het beter weet. Dan stel je een aantal dingen voor die de persoon moet uitvoeren.

Terwijl de grote uitdaging van een echte coach nu net is dat je je eigen denkbeelden opzij zet. Dat je zo weinig mogelijk vanuit je eigen ervaring put maar uit die van je klant. En natuurlijk, dat je weet welke vragen je moet stellen om iemand zelf tot een inzicht te laten komen. Dat vraagt een geoefend bewustzijn en een grote bescheidenheid.

Het is gemakkelijk om mensen te vertellen wat ze moeten doen. Het is een heel ander paar mouwen om ze iets op een zodanige manier te laten inzien, dat ze ook werkelijk veranderen.

We weten allemaal dat advies meestal niet is wat we nodig hebben.

We weten zelf ook wel wat we zouden moeten of kunnen doen.
De vraag is, waarom wil het maar niet lukken en wat moet je dan anders doen?

Dit is waar veel BV-coaches (maar zeker niet allemaal) volgens mij niet mee bezig zijn. Ze geven goedbedoeld advies, en dat kan zeker helpen als iemand al goed bezig is en wat inspiratie kan gebruiken.

Maar om iemand uit een impasse te krijgen, of interne blokkades te overwinnen; daar zijn de meeste BV’s niet in getraind. Net zoals de meeste manager-coaches trouwens. Ze krijgen wel wat communicatieregels mee, maar daarmee ben je nog niet in staat iemands diepere motivaties te doorgronden en bij te sturen.

Bekijk ook even de veelheid aan programma’s waar mensen, restaurants, bedrijven… onder handen genomen worden door een team coaches. Denken we echt dat de betrokkenen er een jaar later op het desbetreffende vlak beter aan toe zijn dan voor het programma? Ik durf het sterk te betwijfelen.

Wat raden we hen aan?

Coaching is een modewoord. Ik denk niet dat veel BV’s de ambitie koesteren om echte coaches te worden. Dat vraagt jarenlange opleiding en confronterend zelfonderzoek. Ze gebruiken vooral de trend om zichzelf hip te profileren, en dat is hun volste recht.
Voor zij die wel echt coach willen worden, zou ik aanraden om een aantal stevige coachcursussen te volgen, bij verschillende instituten en benaderingswijzen. En het is aan de coaches zelf om een standaard neer te zetten waardoor mensen beter weten bij wie ze wat kunnen verwachten.