VERSLAG YOURCOACH CAFÉ

Kinderpsycholoog en schrijfster Klaar Hammenecker kwam langs op YourCoach Café voor een boeiende (en misschien confronterende) avond over ‘wat elk kind nodig heeft’.

Heb je deze avond gemist? Bekijk hier de volgende edities van YourCoach Café

Wat heeft elk kind nodig?

‘Mag ik je even meenemen?’ vraagt Klaar aan het begin van de workshop. Ze haalt verhalen aan die ons terugbrengen naar dingen uit onze kindertijd.

‘Wat zou dat voor jou betekent hebben?’ Klaar vertelt verhalen gegrepen uit haar 20 jaar ervaring als kinderpsycholoog. Zoals een ouder die tegen het kind zegt ‘noem je dit opgeruimd?’ nadat het kind echt haar best had gedaan. Of over een zesjarig kind dat, overweldigd door emoties, zegt dat hij wil weglopen van huis, waarop het enige antwoord is dat hij dan ook niet meer moet terugkomen. Of over het kind dat het gevoel heeft dat haar ouders haar broertje liever zien, waarop ze te horen krijgt dat dat misschien komt omdat haar broertje wél flink is en luistert.

Wat als?

Deze ‘schade’ die kinderen oplopen ligt vaak aan de oorzaak van waarom ouders hulp zoeken bij Klaar. Maar wat als deze kinderen te horen hadden gekregen dat iedere dag een nieuwe kans was? Wat als ze het vertrouwen en de bevestiging hadden gekregen die ze nodig hadden?

Eén van de dingen die Klaar als kinderpsycholoog opmerkt is dat 7 van de 10 aanmeldingen niet over diagnoses of stoornissen gaat. Een pijnlijke vaststelling.

Opvoedingsstress is geen zelfverzonnen term of een betekenisloos buzzword maar een wetenschappelijke term die een heel specifieke vorm van stress beschrijft.

Deze vorm van ‘parentale burnout’ is een heel belangrijk begrip binnen de wereld van kinderpsychologie. Het verwijst naar het gevoel dat ouders hebben wanneer de opvoedingsnoden van het kind de persoonlijke mogelijkheden van de ouder(s) te boven lijken te gaan.

Oei, wat nu?! Wanneer het niet lukt als ouder, of wanneer je het gevoel hebt dat je niet in staat bent om het kind te bieden wat het nodig heeft, is de foute conclusie vaak: er moet wel iets mis zijn met het kind.

Afstemmingsproblemen en je innerlijk kind

Moeders die veel opvoedingsstress ervaren, vertonen meer controle en minder warmte en steun in hun opvoedingsstijl en zijn minder betrokken bij hun kinderen. Dat is geen quote bedoeld om moeders te benadelen t.o.v. vaders, dit is het resultaat van een wetenschappelijk onderzoek rond opvoedingsstress.

Afstemmingsproblemen tussen kind en ouders kunnen tijdelijk van aard zijn zoals bijvoorbeeld van school veranderen of problemen bij de socialisatie van het kind. Maar ze kunnen ook bij de ouder liggen: zonder te beseffen botsen ouders op hun eigen innerlijk kind.

Emotionele behoeften als volwassenen komen in essentie altijd voort uit je innerlijk kind. De frustraties die je ervaart als ouder raken vaak aan pijnlijke emoties die je als kind hebt opgeslagen. Werken aan de heling van je eigen innerlijke kind kan afstemmingsproblemen positief beïnvloeden. Door je bewust te worden van je eigen innerlijk kind hoeft je zoon of dochter daar niet langer (onbewust) op te reageren.

De 5 Opvoed-Basics van Klaar Hammenecker

1. Opvoeden is maatwerk.
   Net als coachen is een kind opvoeden maatwerk. Iedereen weet dat ergens wel, maar we handelen er te weinig naar. Waarom zou de dezelfde school voor al je kinderen ideaal zijn? Wat als je je kind zou vergelijken met het wasprogramma voor je kleren, welk zou het dan zijn? Gevoelige handwas, of toch eerder een extra stevig programma op 90 graden?Welk kind geef je gemakkelijker zorg? Het kind dat met een pruillip bij je kruipt en er rechtstreeks om vraagt of het kind dat de afstandsbediening door de huiskamer slingert in een uitbarsting van emoties? Terwijl ze eigenlijk allebei om hetzelfde vragen.Er zijn 4 basisemoties: boosheid (agressie), angst, verdriet, blijheid. Wist je dat je als volwassenen meer aandacht zal geven aan het kind dat jouw eigen dominante emotie vertoont?Wat is jouw dominante emotie? Om daarachter komen kijk dan eens hoe je je voelt in stressmomenten.
2. Eerst verbinden dan begrenzen.
   Telkens wanneer je denkt dat je kind op een negatieve manier ‘om aandacht vraagt’ vervang dan eens dat zinnetje door ‘connectie zoeken’. Want dat is in feite waar het kind naar vraagt.Om te begrijpen wat er achter de emoties van je kind zit moet je actief leren luisteren. Verbinding is het sleutelbegrip en daarvoor is er onvoorwaardelijke liefde nodig Vaak is het weer dat innerlijk kind van de ouder die onvoorwaardelijke liefde onmogelijk maakt.Een vader met de beste bedoelingen voor zijn kind vertelde aan Klaar dat ze van psycholoog waren veranderd omdat ze bij de vorige één op één aandacht kreeg ‘dan worden ze al die aandacht te veel gewend hé’.Onvoorwaardelijke liefde betekent: ik zie je altijd graag, ook met een slecht rapport, wanneer je ruzie maakt in de supermarkt of het verkeerde lief mee naar huis brengt.Alleen wie zich verbonden voelt laat zich begrenzen. Dat doe je zelf ook, je zegt gemakkelijker ‘nee’ tegen iemand bij wie je je veilig voelt.
3. Zelf doen geeft vertrouwen.
   Een kind kan enkel autonoom zijn wanneer er vertrouwen is. Het betekent dat het kind ruimte krijgt om fouten te maken. En ook dat jij hun emoties zoals kwaadheid of verdriet kan ontvangen zonder dat je je vertrouwen in hen verliest. Die vertrouwensband tussen ouder en kind zorgt er ook voor de het kind kan ontdekken en kwetsbaar kan zijn.
4. Zorg(en) voor later.
   “Ze moeten maar leren om stil te zijn of om niet op de zetel te springen want…” Wat moét jouw kind allemaal? Al die dingen die jij als volwassenen “vindt” dat je kind moet zijn vaak je eigen innerlijk angsten die spreken, iets dat uit je eigen innerlijk kind voorkomt.Klaar gebruikte de metafoor van samen in de bergen gaan wandelen: als je beneden bent zie je de top niet, en weet je niet wat er je nog te wachten staat. Zo is het ook bij kinderen, zij kunnen het grotere plaatje nog niet zien, ze weten niet waar het naartoe leidt, wat er hun nog te wachten staat. We kunnen we dat dus ook niet verwachten. Als ouder of kindercoach is het je taak om mee op pad te gaan, als een sjerpa begeleid je het kind naar boven.
5. Opvoeden is als ouder jezelf overbodig maken.
   Je taak als ouder is simpelweg om je kind sterk te maken, en je taak is volbracht wanneer ze groot genoeg zijn en jou eigenlijk niet meer nodig hebben.Klaar verwijst naar de impact van onze eigen opvoeding als een ‘verhaal van schatten en schade’. We proberen om de ’tekorten’ en ‘schade’ waarmee onze ouders ons doorgaans onbewust – opzadelden recht te trekken en te verwerken in de opvoeding van onze kinderen.Ook onze kinderen zullen dat op hun beurt doen met datgene waarmee wij hen onbedoeld tekortdoen. Gelukkig krijgen we van onze ouders ook veel positiefs mee: dat zijn dan die spreekwoordelijke schatten. Wat hebben jouw ouders ‘in jouw schatkist gestopt? Welke waarden uit je opvoeding bepalen nu mee jouw sterktes? Voor welke gewoontes, levenslessen en onvergetelijke ervaringen ben jij hun tot op de dag van vandaag dankbaar?

Bij YourCoach zijn we alleszins dankbaar voor de mooie en boeiende avond samen met Klaar Hammenecker!